Het welvaartsevangelie staat bekend onder vele namen: Voorspoedsevangelie, Word of Faith, Health & Wealth en Name it and Claim it. Dit ‘andere evangelie’ leert dat God al Zijn kinderen voorspoedig wil maken op alle gebieden van hun leven. Als je maar voldoende geloof hebt, dan ontvang je persoonlijk geluk, financieel vermogen en lichamelijke gezondheid.
Het welvaartsevangelie ontwikkelde zich in Amerika in de vorige eeuw. De meest bekende ‘predikanten’ die aan deze beweging zijn verbonden zijn bijvoorbeeld Kenneth Copeland, Joel Osteen en Creflo Dollar. Sterk opkomende welvaartspredikers in Nederland zijn onder andere Tom de Wal en Ben Kroeske.
Een leven zonder lijden
Voorstanders van het welvaartsevangelie leggen sterk de nadruk op een garantie van financiële voorspoed, succes, gezondheid en een leven zonder lijden. Critici van het welvaartsevangelie benadrukken echter dat de Bijbel ons christenen verzekert van vervolging (2 Timotheüs 3:12) en lijden (Handelingen 9:16), en dat we worden aangespoord om onszelf te verloochenen (Markus 8:34).
Dus welke Bijbelteksten bieden hoop op nieuwe auto’s, promoties op het werk en goede gezondheid? Hoe halen predikers van het welvaartsevangelie de woorden van de Bijbel uit context? In dit blog bespreek ik 10 Bijbelverzen die welvaartspredikers misbruiken om christenen gezondheid en rijkdom te beloven.
10 Bijbelverzen die uit context gehaald worden
- Johannes 10:10
‘De dief komt alleen maar om te stelen, te slachten en verloren te laten gaan; Ik ben gekomen, opdat zij leven hebben en overvloed hebben.’
Dit is één van de meest gebruikte verzen door welvaartspredikers. Het wordt gebruikt om te suggereren dat God Zijn kinderen liefheeft en wil dat ze alle goeds ontvangen. Maar als je dit vers interpreteert als een belofte van materiële winst, dan mis je de diepgang die door de context gesuggereerd wordt.
De verzen die voorafgaan aan Johannes 10:10 illustreren de parabel van de schapen en hun goede herder, Jezus, die hen bij naam roept. De schapen kennen de stem van de goede herder en volgen Hem. Vers 10 zet Jezus tegenover valse herders die stelen, doden en vernietigen. De overvloed aan leven die hier wordt gesuggereerd heeft te maken met het kennen en gekend worden door Jezus, niet met materiële zaken.
- Jakobus 4:2
‘U verlangt naar iets en krijgt het niet. U benijdt anderen en beijvert u om dingen te bemachtigen en kunt ze niet krijgen. U maakt ruzie en voert strijd, maar u krijgt niet, omdat u niet bidt.’
Dit vers wordt vooral gebruikt om het Name it & Claim it gedeelte van het welvaartsevangelie te versterken. Als je iets niet hebt wat je graag zou willen, komt dat omdat je niet genoeg hebt gebeden. Deze interpretatie negeert het daaropvolgende vers, waarin Jakobus zegt: ‘Wanneer je vraagt, ontvang je niet, omdat je vraagt met verkeerde motieven, om te kunnen besteden aan je eigen verlangens.’
Creflo Dollar (één van de grootste welvaartspredikers van Amerika) zegt hier het volgende over: ‘When we pray, believing that we have already received what we are praying, God has no choice but to make our prayers come to pass.’
Hoewel bidden cruciaal is in het leven van een christen, gaat het gebruiken van het gebed om God te dwingen bepaalde verlangens te bevredigen ook in tegen de gebeden die Jezus zelf bad op de avond voor zijn kruisiging: ‘Laat niet Mijn wil, maar de Uwe geschieden’ (Lukas 22:42).
- Markus 10:29-30
‘En Jezus antwoordde: Voorwaar, Ik zeg u: er is niemand die huis of broers of zusters of vader of moeder of vrouw of kinderen of akkers verlaten heeft omwille van Mij en om het Evangelie, of hij ontvangt honderdvoudig, nu in deze tijd, huizen en broeders en zusters en moeders en kinderen en akkers, met vervolgingen, en in de wereld die komt, het eeuwige leven.’
Welvaartspredikers staan bekend om hun nadruk op geven, wat op het eerste gezicht overeen lijkt te komen met de Schrift. Echter, de motivatie die zij leren, geven om iets terug te krijgen, vervormt de Bijbelse traditie.
De beloning die hier wordt genoemd, is gemeenschap met honderden en duizenden andere gelovigen. Het volgende vers (10:31) geeft meer duidelijkheid: ‘Maar veel eersten zullen de laatsten zijn, en veel laatsten de eersten’. Dit vers moedigt aan tot gewoon, gehoorzaam discipelschap, niet tot persoonlijk gewin.
- Galaten 3:14
‘Opdat de zegen van Abraham in Christus Jezus tot de heidenen zou komen, en opdat wij de belofte van de Geest zouden ontvangen door het geloof.’
Voorstanders van het welvaartsevangelie passen dit vers toe op hun verkeerde interpretatie van het verbond met Abraham, zoals gevonden in Genesis. Zij lezen het als een belofte van financiële zegeningen aan de nakomelingen van Abraham.
Opnieuw wordt een heel gedeelte van de Schrift verwaarloosd. De apostel Paulus besluit 3:14 door te schrijven dat Jezus heeft geofferd ‘zodat wij door het geloof de belofte van de Geest zouden ontvangen’. Paulus herinnert de Galaten aan de geestelijke zegen van redding en niet aan welvaart in dit leven.
- 2 Korinthe 8:9
‘Want u kent de genade van onze Heere Jezus Christus, dat Hij omwille van u arm is geworden, terwijl Hij rijk was, opdat u door Zijn armoede rijk zou worden.’
Welvaartspredikers leren dat dit vers suggereert dat Jezus’ offerdood ons tijdelijke rijkdom schenkt. De meeste christenen zijn het erover eens dat wanneer Paulus zegt dat Jezus ‘rijk’ was, Hij verwijst naar Zijn status als de Zoon van God. En dat Hij arm werd, was zijn vrijwillige daad van het betreden van de menselijkheid – de incarnatie.
- 3 Johannes 1:2
‘Geliefde, ik wens dat het u in alles goed gaat en dat u gezond bent, zoals het uw ziel goed gaat.’
In een context van de welvaartsevangelie wordt dit vers gebruikt om te beweren dat lichamelijke gezondheid onlosmakelijk verbonden is met geestelijke groei. Als een gelovige echt trouw genoeg zou zijn, zou hij lichamelijke zegeningen ervaren.
3 Johannes 1:2 is echter eenvoudigweg een groet; het is hoe Johannes zijn brief aan Gajus begint, vergelijkbaar met hoe een beleefd persoon een brief zou beginnen met goede wensen. Het was geen belofte aan Gajus en zeker niet bedoeld om te worden opgevat als een belofte dat niemand van Gods volk ooit ziek zal worden.
- Maleachi 3:10
‘Breng al de tienden naar het voorraadhuis, zodat er voedsel in Mijn huis is. Beproef Mij toch hierin, zegt de HEERE van de legermachten, of Ik niet de vensters van de hemel voor u zal openen, en zegen over u zal uitgieten, zodat er geen schuren genoeg zullen zijn.’
Dit vers is een krachtig hulpmiddel voor welvaartspredikers om geld in te zamelen, waarbij gelovigen worden gemanipuleerd om meer te geven door te zeggen dat God die gunst vermenigvuldigd terug zal geven. Maar deze passage heeft niets te maken met individuele rijkdom; het komt voort uit een specifieke historische situatie voor Israël.
De Israëlieten beroofden God door niet genoeg voedsel aan het nationale voorraadhuis te geven dat werd gebruikt om de priesters van Israël te voeden. Dus moesten de priesters hun priestertaken opgeven en zelf gaan boeren om te overleven. God spoort Israël daarom aan om Hem te beproeven door gehoorzaam te geven. Als ze dat deden, zou Hij hen belonen zoals Hij dat in het verleden had gedaan.
- Jesaja 53:5
‘Maar Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen.’
Terwijl de meeste christelijke geleerden deze tekst zien als een voorspelling dat spirituele wonden (zonden) worden geheeld (overwonnen) door het verzoenende werk van Jezus aan het kruis, interpreteren predikanten van het welvaartsevangelie dit als dat overvloedig geloof zal resulteren in fysieke genezing.
- Johannes 14:14
‘Als u iets vragen zult in Mijn Naam, Ik zal het doen.’
Net als in Jakobus 4:2, interpreteren voorspoedpredikers deze verzen verkeerd om te suggereren dat God de gebeden van de gelovigen zal beantwoorden. Maar christenen die bidden om financieel welzijn zouden de woorden van Jezus uit Mattheüs 19:24 in overweging moeten nemen: ‘Nogmaals zeg Ik u: Het is gemakkelijker dat een kameel door het oog van een naald gaat, dan dat een rijke het Koninkrijk van God binnengaat.’
Jezus spreekt de woorden in Johannes 14:14 uit als een manier om zijn discipelen aan te moedigen het evangelie van zijn koninkrijk te verspreiden. De verzen daarvoor en daarna bieden nuttige context: ‘Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Wie in Mij gelooft, zal de werken die Ik doe, ook doen, en hij zal grotere doen dan deze, want Ik ga heen naar Mijn Vader’ (14:12) en ‘Als u Mij liefhebt, neem dan Mijn geboden in acht.’ (14:15).
- Deuteronomium 8:18
‘Maar u moet de HEERE, uw God, in gedachten houden, dat Hij het is Die u kracht geeft om vermogen te verwerven, opdat Hij Zijn verbond zou bevestigen, dat Hij onder ede met uw vaderen gesloten heeft, zoals het op deze dag nog is.’
Voorstanders van het welvaartsevangelie zullen zeggen: ‘Kijk, het staat er duidelijk, rijkdom is een belofte van God.’ Maar als je gewoon een paar verzen teruggaat, kunnen we de context van dit vers en het publiek zien. God spreekt tot de kinderen van Israël en geeft hen een waarschuwing om Hem te gedenken en Zijn geboden te bewaren wanneer ze het beloofde land binnengaan.
Hoe gemakkelijk zou het voor Israël zijn om trots te worden, te vergeten hoe hulpeloos ze waren voordat de Heer hen redde, en te denken dat hun succes te danken was aan hun eigen kracht en wijsheid, en dat ze het verdienden!
De belofte Van Deuteronomium 8:18 werd niet gedaan aan degenen in het nieuwe verbond, noch sprak God direct tegen degenen in de kerkelijke tijd. Hij had direct te maken met de kinderen van Israël, onder het oude verbond, en gaf aan wat Hij van hen verwachtte bij het binnengaan van het beloofde land.
Tot slot
Zoals je hebt kunnen zien in dit blog worden verzen uit de Bijbel continu uit context gehaald door predikers van het welvaartsevangelie. Ze verkondigen een boodschap die niet Bijbels is, maar vervormen de Schrift om hun standpunten te bekrachtigen.
Hoe kun je jezelf wapenen tegen deze valse leer? Allereerst is het belangrijk dat je niet zomaar iets aanneemt van iemand die nu eenmaal christelijk klinkt en het daarom wel zal weten. Toets alles wat je hoort of leest altijd aan wat de Bijbel zegt. Lees de gehele Bijbeltekst en niet alleen de zin die wordt gebruikt (voorstanders van het welvaartsevangelie isoleren verzen om hun eigen leer te ondersteunen). Stel jezelf tijdens het lezen van de tekst de volgende vragen:
Wat betekenen deze woorden? Wat zegt God hier precies en tegen wie? Wat is de culturele context? Hoe verhoudt deze tekst zich tot de rest van de Bijbel? Hoe is deze tekst vandaag de dag op ons van toepassing?
Heb je moeite met het begrijpen van de Bijbel? Een studiebijbel kan uitkomst bieden. Zelf gebruik ik de MacArthur Bible Commentary.* Hierin staat vers voor vers beschreven wat de betekenis is van bepaalde woorden, verzen en in wat voor context je Bijbelteksten moet lezen. Helaas is dit boek er alleen in het Engels en het kan soms wat moeilijk te begrijpen zijn, maar voor mij is het een fijne toevoeging op mijn dagelijkse Bijbelstudie.
