In veel Nederlandse kerken wordt tegenwoordig een nieuw evangelie gebracht. Of het nu het welvaartsevangelie, het voorspoedsevangelie of het evangelie van rijkdom en gezondheid genoemd wordt, in de kern komt het op hetzelfde neer: God wil dat gelovigen gezond, rijk en gelukkig zijn.
Dit nieuwe evangelie leert dat geloof, positieve woorden en donaties aan de kerk of religieuze doelen ervoor zorgen dat je door God gezegend wordt en dat je hierdoor materiële rijkdom vergaart en lichamelijk gezond zult zijn.
In dit blog laat ik je zien welke gevaren er verbonden zijn aan dit welvaartsevangelie en waarom deze leer niet in overeenstemming is met het Woord van God.
#1 Vertekening van het evangelie
Welvaartspredikers hoor je (bijna) nooit preken over de dood en opstanding van Jezus voor de vergeving van onze zonden, de belofte voor het eeuwige leven en verzoening met God. Nee, het welvaartsevangelie vervormd deze Bijbelse boodschap door de Schrift te verdraaien en Bijbel teksten uit context te halen.
Het gaat er niet langer om wat Jezus al voor ons gedaan heeft, maar wat Hij nu voor ons kan doen in dit aardse leven. Het welvaartsevangelie verschuift de focus naar lichamelijke gezondheid en materiële zegeningen, waarmee de kern van het ware evangelie ondermijnd wordt. Deze verschuiving is subtiel, maar heel gevaarlijk.
#2 Verkeerde interpretatie van de Schrift
Voorstanders van het welvaartsevangelie halen Bijbelverzen uit hun context om hun leer te ondersteunen. Een tekst die vaak aangehaald wordt is Filippenzen 4:19:
‘Maar mijn God zal u, overeenkomstig Zijn rijkdom, voorzien van alles wat u nodig hebt, in heerlijkheid, door Christus Jezus.’
Paulus bedankt in dit vers de Filippenzen voor hun opofferende giften. Ze zijn een arme gemeenschap, maar ondanks hun armoede hebben ze een financiële gift aan Paulus gegeven. Waarom zouden ze geven terwijl ze al zo weinig hadden? Niet omdat ze geloofden dat deze giften op de een of andere manier zouden uitgroeien tot meer geld, maar omdat ze geestelijk betrokken waren bij het evangelie en het werk dat Paulus in Rome deed.
Ze geloofden in zijn missie en ze konden de vruchten ervan zien en horen. Paulus vertelt in het eerste hoofdstuk van Filippenzen hoe het evangelie zich verspreidt door zijn bediening. Paulus steunen was geen formule voor de kerk of individuele donateurs om meer geld te verdienen. Het was een strategie om meer gelovigen te winnen. En dat was een investering die de Filippenzen bereid waren te doen, ondanks dat ze zo weinig hadden.
Dit vers is een garantie van goddelijke trouw, het is geen blanco cheque voor een weelderig leven. Het benadrukt de gulle en overvloedige aard van Gods voorziening voor Zijn kinderen. Als je dit vers op de juiste manier interpreteert, is het eerder een ontkrachting van het welvaartsevangelie dan een ondersteuning. In een later blog zal ik hier dieper op ingaan.
#3 Verwaarlozing van lijden en beproevingen
Volgens voorstanders van het welvaartsevangelie hoeven we niet meer te lijden in dit leven. Hiermee gaat het welvaartsevangelie voorbij aan de realiteit van lijden en beproevingen in het christelijke leven. In het Nieuwe Testament wordt meerdere malen gesproken over de waarde van lijden bij het ontwikkelen van karakter en geloof.
Johannes 16:33
‘Deze dingen heb Ik tot u gesproken, opdat u in Mij vrede zult hebben. In de wereld zult u verdrukking hebben, maar heb goede moed: Ik heb de wereld overwonnen.’
Romeinen 5:3-5
‘En dit niet alleen, maar wij roemen ook in de verdrukkingen, omdat wij weten dat de verdrukking volharding teweegbrengt, en de volharding ondervinding en de ondervinding hoop. En de hoop beschaamt niet, omdat de liefde van God in onze harten uitgestort is door de Heilige Geest, Die ons gegeven is.’
Jakobus 1:2-4
‘Acht het enkel vreugde, mijn broeders, wanneer u in allerlei verzoekingen terechtkomt, want u weet dat de beproeving van uw geloof volharding teweegbrengt. Maar laat die volharding ook volledig mogen doorwerken, opdat u volmaakt bent en geheel oprecht, en in niets tekortschiet.’
#4 Teleurstelling en valse zekerheid
Gelovigen die het welvaartsevangelie volgen, kunnen valse zekerheid ervaren en uiteindelijk teleurgesteld raken in God. Wanneer ze gezondheidsproblemen of financiële moeilijkheden ervaren, ondanks hun geloof en de giften die ze doen, kunnen ze zich verlaten voelen door God of zichzelf de schuld geven van een gebrek aan geloof. Dit kan leiden tot een geestelijke crisis. In het ergste geval kunnen ze zich afkeren van het geloof.
#5 Hebzucht en materialisme
Het welvaartsevangelie moedigt een focus op materialisme en hebzucht aan, in tegenstelling tot de leer van Jezus over rijkdom.
Mattheüs 6:19-21
‘Verzamel geen schatten voor u op de aarde, waar mot en roest ze verderven, en waar dieven inbreken en stelen, maar verzamel schatten voor u in de hemel, waar geen mot of roest ze verderft, en waar dieven niet inbreken of stelen, want waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn.’
1 Timotheüs 6:10
‘Want geldzucht is een wortel van alle kwaad. Door daarnaar te verlangen, zijn sommigen afgedwaald van het geloof, en hebben zich met vele smarten doorstoken.’
#6 Uitbuiting van kwetsbare mensen
Welvaartspredikers maken vaak misbruik van kwetsbare mensen door financiële zegeningen te beloven in ruil voor donaties. Deze praktijk speelt in op de hoop van mensen in uitzichtloze situaties, waardoor ze meer geven dan ze zich kunnen veroorloven in de verwachting van een wonderbaarlijke beloning.
#7 Ondermijning van de soevereiniteit van God
Welvaartspredikers beweren dat God niet soeverein is. Ze suggereren dat op een juiste manier geloven en het geven van geld God kan beïnvloeden om zegeningen te schenken. Een echt Bijbels geloof erkent Gods soevereiniteit en vertrouwt op Zijn wil, of er nu overvloed of behoefte is.
Is er Bijbelse grond voor het Welvaartsevangelie?
Zoals je hebt kunnen lezen stelt het welvaartsevangelie dat materiële rijkdom en lichamelijke gezondheid directe tekenen zijn van goddelijke zegen en dat dit gekoppeld wordt aan het geven van geld aan de kerk of een specifieke bediening. Dit wordt tegengesproken door de Bijbel.
De Bijbel benadrukt dat zegeningen in de meeste gevallen geestelijk van aard zijn en dat het niet altijd gaat om materiële zegeningen. Natuurlijk zegent God Zijn kinderen, maar dit wil niet zeggen dat God iedereen zegent met overvloed in de vorm van rijkdom, succes en gezondheid. Dit is wel wat voorstanders van het welvaartsevangelie je willen laten geloven.
Laten we kijken naar een aantal Bijbelverzen.
Efeze 1:3
‘Gezegend zij de God en Vader van onze Heere Jezus Christus, Die ons gezegend heeft met alle geestelijke zegen in de hemelse gewesten in Christus.’
De nadruk ligt hier op geestelijke zegeningen, niet op materiële voorspoed.
Mattheüs 6:19-21
‘Verzamel geen schatten voor u op de aarde, waar mot en roest ze verderven, en waar dieven inbreken en stelen, maar verzamel schatten voor u in de hemel, waar geen mot of roest ze verderft, en waar dieven niet inbreken of stelen, want waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn.’
Jezus roept op om gericht te zijn op hemelse en niet op aardse rijkdom.
Lukas 9:58
‘Maar Jezus zei tegen hem: De vossen hebben holen, en de vogels in de lucht nesten, maar de Zoon des mensen heeft niets waarop hij het hoofd kan neerleggen.’
Jezus en de Apostelen leefden niet in welvaart en kenden géén materiële voorspoed. Zij werden vervolgd, verdrukt en stierven veelal een marteldood. Ook de eerste generaties christenen ondergingen vaak dit lot. Jezus had geen materiële rijkdom, wat in tegenspraak is met het idee dat goddelijke gunst altijd materiële voorspoed inhoudt.
2 Korinthe 11:23-27
‘Zijn zij dienaars van Christus? – ik spreek als een waanzinnige – ik sta boven hen; in ingespannen arbeid veel vaker, in slagen bovenmate, in gevangenissen veel vaker, dikwijls in doodsgevaar. Van de Joden heb ik vijfmaal de veertig min een zweepslagen ontvangen. Driemaal ben ik met de roede gegeseld, eenmaal ben ik gestenigd, driemaal heb ik schipbreuk geleden, een heel etmaal heb ik in volle zee doorgebracht. Op reis was ik vaak in gevaar door rivieren, in gevaar door rovers, in gevaar van de kant van volksgenoten, in gevaar van de kant van heidenen, in gevaar in de stad, in gevaar in de woestijn, in gevaar op zee, in gevaar onder valse broeders, in inspanning en moeite, vaak in nachten zonder slaap, in honger en dorst, vaak in vasten, in koude en naaktheid.’
Paulus beschrijft zijn lijden voor het evangelie, waaronder honger, kou en ontberingen. Dit toont aan dat trouw aan God niet gelijkstaat aan materiële voorspoed.
1 Timotheüs 6:9-10
‘Maar wie rijk willen worden, vallen in verzoeking en in een strik en in vele dwaze en schadelijke begeerten, die de mensen doen wegzinken in verderf en ondergang. Want geldzucht is een wortel van alle kwaad. Door daarnaar te verlangen, zijn sommigen afgedwaald van het geloof, en hebben zich met vele smarten doorstoken.’
Het verlangen naar rijkdom wordt gezien als gevaarlijk en leidt vaak tot geestelijke schade.
Jakobus 4:3
‘U bidt wel, maar u ontvangt niet, omdat u verkeerd bidt, met het doel het in uw hartstochten door te brengen.’
Dit spreekt het idee tegen dat God materiële wensen vervult die voortkomen uit egoïstische motieven.
Lukas 9:23
‘Hij zei tegen allen: Als iemand achter Mij wil komen, moet hij zichzelf verloochenen, zijn kruis dagelijks opnemen en Mij volgen.’
Dit staat haaks op het welvaartsevangelie dat vaak gericht is op zelfverrijking.
Markus 10:25
‘Het is gemakkelijker dat een kameel door het oog van een naald gaat, dan dat een rijke het Koninkrijk van God binnengaat.’
Rijkdom kan een obstakel zijn voor een afhankelijk geloofsleven.
Openbaring 3:17
‘Want u zegt: Ik ben rijk en steeds rijker geworden en heb aan niets gebrek, maar u weet niet dat juist u ellendig, beklagenswaardig, arm, blind en naakt bent.’
Rijkdom kan leiden tot een verkeerde zelfperceptie en geestelijke armoede.
Deuteronomium 8:18
‘Maar u moet de Heere, uw God, in gedachten houden, dat Hij het is die u kracht geeft om vermogen te verwerven, opdat Hij Zijn verbond zou bevestigen, dat Hij onder ede met uw vaderen gesloten heeft, zoals het op deze dag nog is.’
Hoewel God soms materiële voorspoed geeft, gebeurt dit altijd in het kader van zijn plannen en niet door menselijke manipulatie.
Een vals evangelie
Het welvaartsevangelie is niet Bijbels. Natuurlijk geeft God soms materiële zegeningen, maar dit is geen universeel teken van gehoorzaamheid of geloof. Integendeel, de Bijbel waarschuwt tegen het najagen van aardse rijkdom. Daarentegen worden geestelijke rijkdom, lijden voor Christus en het vergaren van schatten in de hemel benadrukt.
In het licht van de Schrift schiet het welvaartsevangelie op fundamentele punten te kort. Of het nu gaat over het verbond met Abraham, vrijgevigheid, verzoening, geloof of gebed; welvaartspredikers maken de relatie tussen de mens en God tot een voor-wat-hoort-wat overeenkomst.
Het christelijke leven is gericht op Gods eer, niet op zelfverrijking.
Geraadpleegde bronnen: Is er Bijbelse grond voor het welvaartsevangelie? | De vijf dramatische dogma’s van het welvaartsevangelie | The meaning of Philippians 4:19